Er wordt veel gepraat over waterstof als de brandstof van de toekomst. Op papier klinkt het fantastisch: nul uitstoot, overvloedig beschikbaar en krachtig. Maar als je dieper graaft, blijkt het allemaal wat ingewikkelder te liggen. Laten we eens kijken naar enkele uitdagingen waarmee waterstof te maken heeft.
Waterstof maken is niet zo duurzaam als het lijkt
Het produceren van waterstof is een stuk minder groen dan je zou denken. Het grootste deel van de huidige waterstofproductie komt namelijk uit aardgas via een proces dat ‘stoom-methaan reforming’ heet. Hierbij komt een aanzienlijke hoeveelheid CO₂ vrij, wat nou net hetgeen is dat we proberen te vermijden. Een beetje tegenstrijdig, niet?
Er is natuurlijk ook ‘groene’ waterstof, geproduceerd door elektrolyse van water met behulp van hernieuwbare energiebronnen zoals wind of zon. Klinkt goed, toch? Het probleem is dat dit proces ongelooflijk veel energie vergt. En in een tijd waarin we al worstelen om voldoende groene stroom op te wekken, lijkt dit niet de meest efficiënte manier om onze bronnen te gebruiken.
Opslag van waterstof is een nachtmerrie
Opslag van waterstof is een ander groot probleem. Waterstof moet onder zeer hoge druk of bij extreem lage temperaturen worden opgeslagen om voldoende energiedichtheid te bereiken. Dit maakt de opslag niet alleen duur maar ook gevaarlijk. Die hoge drukken en lage temperaturen zijn een van de nadelen waterstof die nogal een risico voor lekken en explosies vormen.
En denk eens aan de verliezen onderweg. Tijdens het transport kan waterstof ontsnappen, vooral door de kleine moleculaire structuur die door de meeste materialen heen kan sijpelen. Dit betekent dat er altijd sprake is van energieverlies, ongeacht hoe goed de tanks of leidingen ook zijn ontworpen.
Distributieproblemen maken het ingewikkeld
Het distributienetwerk voor waterstof is nog lang niet op het niveau van bijvoorbeeld benzine of elektriciteit. Het bouwen van nieuwe infrastructuur kost tijd en geld, en het aanpassen van bestaande infrastructuur is vaak geen optie vanwege de eerder genoemde opslagproblemen.
Daarnaast zijn er nauwelijks tankstations die waterstof aanbieden. Dit betekent dat zelfs als je een waterstofauto zou hebben, je nog steeds tegen het probleem aanloopt waar je kunt tanken. Niet echt handig voor lange ritten of spontane uitstapjes.
Kosten zijn hoger dan verwacht
Waterstoftechnologieën zijn duur, zowel qua initiële investering als onderhoud. De productieapparatuur, opslagfaciliteiten en distributienetwerken vereisen allemaal aanzienlijke investeringen. Bovendien zijn de kosten voor groene waterstof nog steeds veel hoger dan die voor fossiele brandstoffen.
En dan hebben we het nog niet eens gehad over de prijs van voertuigen die op waterstof rijden. Deze zijn vaak veel duurder dan hun elektrische of conventionele tegenhangers, wat ze minder toegankelijk maakt voor de gemiddelde consument.
Alternatieve energiebronnen doen het beter
Als we naar alternatieven kijken, zien we dat andere hernieuwbare energiebronnen zoals zonne- en windenergie veel efficiënter worden gebruikt voor directe elektriciteitsopwekking in plaats van via de omweg van waterstofproductie. Elektrische auto’s bijvoorbeeld, kunnen direct worden opgeladen met groene stroom zonder tussenstap.
Bovendien zijn er al uitgebreide netwerken voor elektriciteitsdistributie die relatief eenvoudig kunnen worden aangepast aan de groeiende vraag naar elektrisch laden. Dit maakt elektrische voertuigen momenteel een meer praktische en efficiënte keuze voor duurzame mobiliteit.
Dus hoewel waterstof zeker potentieel heeft, zijn er nog veel uitdagingen die moeten worden overwonnen voordat het echt kan concurreren met andere duurzame brandstoffen. Misschien is het dus tijd om onze verwachtingen bij te stellen en te focussen op oplossingen die nu al haalbaar zijn.
